Zemin etüdlerini incelediğinizde özellikle , taşıma gücünün doğru verilmediğini görebilirsiniz.Bu durum mühendisin/mühendislerin zemin taşıma gücü kavramını yanlış anlamalarından dolayı ortaya çıkar.
Zemin taşıma gücü ilgili temel tipine göre zemin taşıyabilecegi yükü gösterir.Eğer bir reporda zemin taşıma gücü degeri verilmişse normalde o degeri rahatlıkla kullanıp temel dizaynı yapmanız gerekir.Oysa ülkemizde zaman zaman çok farklı şeylerle karşılaşırız.Karşılaştığımz etüdlerden birinde sondajlar yapılmış hesaplamalar yapılmış ve sonuc kısmında da 1.3 kg/cm2 gibi bir taşıma gücü önerilmiş.Yine bu etüdde 5-9 metreler arasında sıvılaşma risknden bahsedilmekte.İşte sorun burada başlıyor.Eğer sıvılaşma riski varsa burada başka birşeye bakmaya gerek yok.Burada verilmesi gereken zemin taşıma gücü “0” sıfır olmalıdır.Bu zemin güvenle bir yük taşma kapasitesine sahip değildir.Ancak bu sorun halledilir daha sonra uygulanan yönteme göre yeni hesaplamlar yapılır ve yeni bir taşıma gücü verilebilir.Hem sıvılaşma var demek hem de bir zemin taşıma gücü degeri vermek bilimsellikle bağdaşmaz.
Zemin etüdlerinde karşılaştığımız buna benzer aykırı durumlardan bir örnek daha vereyim.Etüd yapılmış yine arazi ve laboratuvar sonuçlarına göre bir zemin taşıma gücü hesaplanmış.Ama raporda aynı zeminde farklı oturmaların olacagı belirtilmiş.Konsolidasyon deneyide yapılmış.Farklı oturmalar için önlem alınması istenmiş.İşte yanlış bir durum daha .Bu zeminde taşıma gücü sıfırdır.Aynı yukarıdaki örnekte olduğu gibi.Farklı oturmaın olabilecegi bir yerde yapı guvenliğinden söz edilebilirmi… Tabii ki edilemez..
Zemin taşıma gücünün tarifinden anlammamız gereken hiçbir sorunla karşılaşmadan zemine taşıtabilecegimiz yük miktarıdır.Eğer herhangi bir sorun varsa(sıvılaşma gibi, farklı oturma gibi) güvenlikten bahsedemeyiz, dolayıısyle zemin taşıma gucunden bahsedemeyiz…
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
