TÜRKİYE BİNA DEPREM YÖNETMELİĞİ 2016

Her yonetmelik bir oncekinden daha agır ve kapsamlı. Bu durum Turkiye Bina deprem yonetmeliği icinde gecerli.

TBDY de artik hem yeni yapilar icin hem mevcut yapılar icin performansa dayali hesaba geciliyor.Mevcut yonetmeliğimizde biliyorsunuz sadece mevcut yapiların degerlendirilmesinde performansa dayalı hesap söz konusuydu.Yonetmelik dizayn edecegimiz bina icin hangi performansi saglamamiz gerektiğini aciklamis.Buna göre dizayn yapilacak.

Bazi ozel durumlarda ise uzman kisiler tarafindan  projelendirme gerektigi yonetmelikte belirtiliyor. Mesela yuksek yapilarin projelendirilmesi, zaman tanim alanindaki bir kisim hesaplar gibi.Ancak bu durum net degil.Bu madde yonetmelikten cikarilabilir.

Yonetmelikte hem mevcut yapilar için hem yeni yapilar için 4 adet deprem duzeyinden bahsedilmis.Dizaynda bu 4 adet deprem duzeyleri kullanilacak. Esas deprem simdide tasarim depremi olarak adlandirdıgimiz DD2 depremi.DD1 depremi en buyuk deprem.DD3 depremi DD2 depreminden kuçük bir deprem.DD4 depremi ise nerdeyse surekli olan ufak capli depremleri kapsamakta.Bina projelendirme asamasinda ve mevcut binayi degerlendirme hangi depremi kullanacagimiz, kullandigimiz bu depremde hangi performansi elde etmeniz gerektigi belirlenmis durumda.Performans seviyeleri olarakda Kesintisiz Kullanim , Hemen Kullanim , Can Guvenligi ve Gocme Öncesi performans seviyeleri belirlenmis.

Artik Turkiye deprem bolgeleri haritasida tarihe karisacak.Turkiye Deprem Tehlike haritadi diye hatita hazirlanmakta.Bu haritada deprem tehlikesine  gore yapidaki ivmeyi hesaplayabilecegimiz spektral ivme katsayilari yazacak.Iki adet spektral ivme katsayısi yer alacak.Birisi kücuk periyoda denk gelen spektral ivme katsayisi digeride 1 saniyelik ivmeye debk gelen spektral ivme katsayisi.Bu degerlerden yararlanarak TA  ve TB uc degerlerinide hesaplayip deprem hesabi yapilacak…

Türkiyedeki zeminlerde ZA,  ZB, ZC , ZD , ZE ve ZF olarak 6 parcaya ayrilmis.ZF en sorunlu zemini temsil etmekte.ZF uzerinde ozel zemin arastirmalari yapılmadan bina tapilmasi mumkun degil.ZA da Turkiyedeki en iyi zeminleri temsil etmekte.

Yonetmelikde bugune kadar cogunlukla uyguladığımiz dayanim esasli hesaba yer verildiği gibi, şekil değiştirme esaslı hesaba da onem verilmis.Öyle ki mevcut yapilarin degerlendirilmasi için yapacağıniz hessp mutlaka şekil değiştirme esasli olacak.

Bnayi depreme gore dizayn etmek icin oncelikle yapinin DTS dexigimiz deprem tasarim sinifi belirlenecek.Yonetmelikde bunun icin gerekli tablolar mevcut.DTS1  DTS2 DTS3  DTS4  DTS1a  DTS2a  DTS3a  DTS4a  deprem tasarim siniflarini olusturmakta.

Bina yukseklikletide siniflandirilmis.BYS1   BYS2  BYS3  BYS4  BYS5  BYS6  BYS7   BYS8  olarak 8 e bolunmus.En yuksek binalar BYS1 icerisinde yer almakta ve bu binalara yuksek binalar adi verilmekte.Bunlarin projelendirilme esaslari biraz farkli ve yonetmelikde ayri bir bolum ayrilmis.

Suneklik olarakda yapilar 3 e ayrilmis.Suneklik duzeyi guksek, suneklik duzeyi sınirlı ve karma.Sınırlı olarak tanimlanan simdiki suneklik duzeyi normal sistemlere denk gelen kavram.

Yonetmelikde R katsayilarinin yaninda   D  dayanim fazlaligi katsayisida verilmekte.Artik dizaynda D katsayilarinida kullanacagiz.

Simdiki yonetmelikle TBDY  karsilastirdiginizda ivmeletin arttigini goruyorsunuz.Dolayisyle yapida olusacak deprem kuvvetleride simdikine gore 1.4       1.5 kat artmis durumda.Ozellikle kesme kuvveti dizayninda hesap kuvvetleride D nin olmadi nexeniyle artmis.Su anki yonetmelige gore yapilmis yapilmis yapilar yeni yonetmelik devreye girdiginde tadilat ruhsatlari, kat ilavesi ryhsatlari mevcut yapi icin artik alinamayacak.

TBDY de zemin yapilari, ahsap yapilar, celik yapilar, temel yalitimi yapilmiz izolatorlu yapilar vb konularda yer almis…

Ahmet CELIKKOLLU

INSAAT MUHENDISI

ESKISEHIR