TBDY2018′ in bu derece zor yorumlanmasi’nin nedeni malesef kullanilan dili. Bazi durumlar son derece basit anlatabilecekken yonetmelik kullanıcı malesef o maddeden o maddeye yönlendirilmekte.
Bu yazıda bir kaç özel konuya aciklik getirmeyi amaçladım.
Açiklik getireceğim ilk konu, Asmolen yani dolgulu dişli döşemeler. Asmolen sistemler hic bir kosulda YÜKSEK SÜNEK yapılamaz. Asmolen sistem olarak yapacaģinız en iyi sistem KARMA SİSTEM olabilir. DTS1 ve DTS2 olan binalarda (deprem tehlikesi büyük) yuksek sünek perde kullanmadan asla asmolen sistem kullanamazssinız. Yuksek sunek perdelerin alacagi devrilme momenti oranı da 0.75’in altinda olamaz.Yani kolonlara en fazla toplam momentin 0.25’i verilebilir. Eger DTS1 ve DTS2′ de 0.75 perde moment oranini saglayamaz iseniz sistemi degistirmeniz gerekir. Bu halde bile yapacaginiz bina yuksekliginiz 17.5 metreyi gecemez(DTS1 VE DTS2)
Açiklık getirecegim ikinci konuda, belli kat adedine sahip bir yapida belli katların farkli sistemlerle yapilmasi durumunda iygulanacak esaslar. Mesela cok katli bir yapi düsunelim, alttaki iki kat admolen olsun, üstteki katlarda kirisli plak betonarme sistem olsun. Eger DTS1 ve DTS2 de isek asmolen sistem en fazla karma olabilir ve 0.75 debrilme momenti almali dedik. Bu tur sistemlerde en elverissiz tasiyici sistem sartlari dikkate alnmalidir. Yani bir sistemde asmolen bir kat/döseme vb varsa, diger katlar kirisli plak dahi olsa sartlari asmolen sistem belirler. Bu durumda sistem DTS1 VE DTS2 de karma olmali en fazlada 17.5 metre bina yuksekliginiz olmalidir. Perdelerde en az 0.75 moment oranina sahip olmalidir.
Acıklik getirecegim uçüncu konu dusey deprem etkisidir. Nerede, hangi binada olursa olsun dusey deprem hesabi yapmak zorunludur. Ancak kolonların kirise oturdugu binalarda yada buyuk konsollu binalarda dusey deprem etkisi daha onemli oldugundan bu tur binalarda dusey deprem hesabi modal analiz uygulanarak yapilmslidir.
Aciklik getirecegim dorduncu konu, cikmali binalarda oda da kiris gorünmesin diye dış akslara kiriş ATILMAMA durumudur. Yani cerceve olusturmama durumudur. Çikmalarda cerceve sistemlerde dıs akslara kiris atarak cerceve olusturmak ZORUNLU dur. Aksi takdirde deprem kuvvetleri guvenli bir sekilde topraga iletilmez. Statik proje inceleme formunda bu konuda bir kontrol kutucugu bulunur. Denetci muhendis bu durumu dikkatli kontrol etmelidir. Ayrica Cevre ve Sehircilik bakanliginiz bu kirislerin atilmasi yonunde bir genelgesi vardir.
Aciklik getirecegim besinci konu ise farkli yonlerde, farkli R katsayilarinin kullanilip kullanilamayacagi konusudur. XX yonunde farkli YY yonunde farkli R katsayilari kullanilabilir sncak farkli suneklik duzeyi sevilemez. Yani xx yonu yuksek sunek ise, yy de yuksek sunek olmali, xx karma ise yy de karma olmalidir. XX yuksek sunek, YY karma sistem olamaz.
Aciklik getirecegim son konu yeralti su seviyesi olcumu ile ilgilidir. Yeralti su seviyesi tespiti 2’ser gun ara ile en az üç olcüm yapilarak bulunmalidir. Ve bu ölcum degerleri tablo halinde temel ve zemin etüf raporu veri bölumunde gosterilmelidir…
Ahmet CELIKKOLLU
Insaat Muhendisi
ESKISEHIR
0541973015 1
