TBDY2016 , yani yeni yonetmelik taslaginda kombinasyonlarda köklü değişiklik mevcut.Bu degişiklik ,yönetmeliğin diğer bölümlerinde olduğu gibi ağırlastirılmış yonde.
TBDY2016 deprem kombinasyonunda kar yuku ekstra katsayi ile birlikte yer almış, ayrica depremin düşey etkisinden doğacak tesirlerde kombinasyona dahil edilmiş.TBDY2016 yeni deprem yonetmeliğinde deprem icerikli kombinadyon şu şekilde :
G + Q + 0.2S + Edh + 0.3Edz
Buradaki G kombinasyondaki sabit yuk etkisini gösteriyor.Bunu fazla aciklamaya gerek yok zaten hep vardi.Kombinasyondaki S ise kar yuku etkisini gostermekte.Zaten deprem hesabini yaparken biliyorsunuz depreme esas agirliga kar yukünün 0.30 unu da katiyorduk.Şimdi ayrica düsey yuk olarak da kar yükunün %20 sini işin içine katacağiz.Neden %20 si derseniz, Hep catinin tam olarak kar ile yüklü olması ayni anda da tasarim depreminin olması cok düşük bir ihtimal.Bu baglamda %20 uygun görülmüs. Q ise hareketli yuklerden gelen etkiyi kombinasyona yansıtıyor. Yalniz burada Q hesaplanirken hareketli yük katılim katsayısindan gelen(n) katsayısı ile çarpılmış hali kullanilacak.Yani Q=n x Qe ..Buna dikkat etmek gerekir.Su anki yonetmelikde biliyorsunuz hareketli yukun kombinasyoon içindeki katsayısi 1 idi(G+Q+E)..
Edh ise yatay deprem kuvvetinin kombinasyondaki etkisini gostermekte.Ancak bu etkinin icinde ayni zamanda diger yonden gelen deprem etkisinin %30 uda hesaba katilmali.Yani:
Edh=Ex + 0.30Ey
Bu durum dikkate alinmali.
Edz ise kombinasyonda düşey deprem etkisini yansitmakta.Bugune dek olan yonetmeliklerimizde biliyorsunuz düşep deprem etkisi gözardı edilmişti.Cünkü binalar düsey yonde oldukca kuvvetli.Bu baglamda bu bir yenilik.Ancak buradada 0.30 katsayısı ile carpma var.Bu durumda hem yatay depremin hem dusey depremin yapida ayni anda etki oluşturma ihtimalinin düşuk olması.
Göreceginiz uzere deprem etkisinin diger etkilerle birlestirildiği kombinasyon oldukça değişmiş durumda…
Ahmet CELIKKOLLU
Insaat Muhendisi
ESKISEHIR