Süneklik önemli bir husus. Öyle ki bir inşaat mühendisi oturacak önce sünekliği bir öğrenecek.Sonra mühendislik mesleğine girebilir.
Süneklik düzeyi normal(sınırlı) yada süneklik düzeyi yüksek diye dizayn yapabiliyoruz. Ancak coğu muhendis malesef süneklik kavramını pek anlamış değil.Sadec R katsayılarına bağlı birşey sanıyor. Yani R = 4 ise süneklik düzeyi normal, R=8 ise yüksek. Keşke bu süneklik işi R katsayısı gibi basit birşey olsaydı.
Süneklikten kasıt ,yapının deplasman yapması ancak bu deplasmanda dayanım kaybının olmaması.Aksi takdirde süneklikten söz edilemez. Dolayısıyle süneklikte en önemli konu yapının göçmeden deplasman yapmasının sağlaması.Yapı göçmesse , bunu sağlarsak süneklik hedefine yaklaşmış oluruz. O halde sünek bir yapı tasarımında esas olan yapının ayakta kalmasıdır. Bunun içinde mühndisbir takım önlemler alır. Aslında bu önlmeler çok da zor olmayan önlemlerdir. Yapının göçmemesi için en önemli elemanlar kolonlardır. Eğer siz kolonları etkiler altında ayakta tutabiliyorsanız yapınız göçmez.Evet hasar görebilir ama göçmez. Bu nedenledir ki süneklik düzeyi yüksek tasarımlarda tüm kontroller kolonların yani düşey elemanların ayakta kalması uzerine kuruludur.Ancak kolonların ayakta kalması demek dış etkiler altında ayakta kalması demek değildir. Kolona bağlı olan tüm elemanların kapasitesi 1 birim ise , kolonun kapasitesinin 1.1 olması demektir.Yanı kapasite bağlamında kolon en güçlü olmalıdır.Ancak bu takdirde diğer tüm elemanlar kapasitelerinin sonuna kadar calışabilir.Bu çalışmada kolon ayakta kalarak gerçekleşebilir.Süneklikde önemli hususlardan biride doğrusal olmayan davranışa sistemin geçebilmesidir.Doğrusal olmayan davranışta plastik mafsallar oluşur, kapasite tam kullanılır.Ancak bu davranışa geçilebilmesi içinde kesme kırılmasının olmaması şarttır.Dolayısıyle kesme önlemlerini almak gerekir.
Süneklik düzeyi yüksek sistem oluşturacaksanız kolonlarınızın kirişlerden güçlü olması, ve kesme yuzeylerinin kiriş tarafından zarar görmemesi gerekir.BU iki şart sağlandığında yapınız deplasmanı göçmeden yapabilir.Unutmayın bu deplasman yapması hasar oluşmayacagı anlamına gelmez.Her halukarda plastik mafsallar oluşacaktır.Plastik mafsal demek hasar demektir…
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Muhendisi
ESKİŞEHİR
