PREFABRİK YAPILARIN GÜÇLENDİRİLMESİ….
PREFABRİK, mafsallı birleşimlerden oluşan yapılarda en büyük problem bildiğiniz üzere deplasmanlardır.Bu tür yapılar deplasmanların büyük değerlere ulaşması sonucu, kirişlerin kolonlardan kurtulması neticesinde yıkılır.Mafsallı birleşimlerden oluşan prefabrik yapılar sünek değildir(yada çok az sünektir).Çünkü bildiğiniz üzere süneklik eğilme(moment) kavramıdır.Prefabrik mafsallı sistemlerde, birleşimler moment aktarmaz.Birleşimlerde moment sıfırdır.Dolayısıyle moment olmayan kısımlarda süneklikten söz edilemez.Deprem yönetmeliğimiz incelendiğinde moment aktarmayan prefabrik yapılar için R=3 önerilir.Aslına bakarsanız 3 değeri bile bu yapılar için yüksektir.Doğru olan R=1 olmasıdır(kişisel görüş.).
Prefabrik mafsallı yapılarda en büyük sorunun deplasmanlar odluğunu söyledik.Dolayısıyle güçlendirme çalışmalarıda deplasmanı engellemeye yada azaltmaya yönelik olmaldıır.Bu duurm ise mevcut prefabrik kolonları kaldırp yerine yenilerini koymakla olacak bir durum değildir.Tabiiki bu uygulanabilir ama ekonomik değildir ve işgücü fazladır.Öyleyse mevcut elemanları değiştirmeden deplasmanları önlemek güçlendirme esasını oluşturmalıdır.Buda kolonlar arasına konabilecek çapraz çelik perdelerle rahatlıkla yapılabilir.Hem maliyet fazla olmaz, hem zaman alıcı değildir, hemde kolaylıkla yapılabilir.Ayrıca ekonomiktir.Aslına bakarsanız bu sistem mimari elverdiği sürece yeni masfallı prefabrik sistemlerde bile uygulanabilir.
Mühendisin bilmesi gerkene prefabrik mafsallı sistemlerde sorunun deplasman sorunu olduğudur.İster ilk projelendirme olsun ister güçlendirme olsun deplasman her zaman kafasında yer tutmalıdır.
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR