
Kısa kolon, kolon yüķsekliğine bağlı bir kavram değildir. Ancak çoğu muhendis(inşaat mühendisi) malesef bu kavramı kolon yüksekliği ile ilgili sanmaktadir.
1m yüksekliģindeki bir kolon kısa kolon hükmünde olMAYAbileceği gibi, 8m yüksekliğinde bir kolon kısa kolon hükmünde olabilir. Kısa kolon gözle anlaşılmaz, mühendis bile göz ile kısa kolon oluşumuna karar veremez.
Peki nedir kısa kolon?
Kisa kolon, proje asamasinda dizayn edilen kolon yüksekliğinin, imalat aşamasında daha kısa yapılması demektir. Daha kısa yapılan kolon da, hesaplanan değerden daha büyük kesme kuvveti oluşabileceğinden kaçinilmasi gerekir.
Kısa kolon oluşümu ile ilgili bir ornek verelim:
Bir proje dizayn edilmis olsun.Zemin kat yüksekliği 6m olsun. Proje tamamlandı, ruhsat alindi, imalata geçildi.Sonra imalat aşamasinda baktiniz zemin kat 6m olursa bayagı yüksek olacak, 5m yapalım dediniz ve imalati gercekleştirdiniz. İşte size bir kısa kolon orneği. Proje de 6m, imalatta yapilan 5m. Kolon boyu kısalmis.Diyeceksiniz ki bunun zararı nedir? Hatta kolon boyu’nun kisalmasi iyi bir şey değil mi? Kısa kolon’un sakincasi kesme kuvveti alaninda ortaya cıkar. Örnekte bahsettigimiz kolon’un alt ve ust uç moment kapasiteleri 15’er tm olsun. Proje 6m kolon yuksekligine gore yapılmışti. Bu kolonda olusabilecek kesme kuvveti V=(15+15)/6=5 ton..yani siz bu kolona 5 ton’luk bir kesme kuvvetine göre etriye koydunuz. Peki imalat durumuna bakalim. 5m yapılmışti.Imal ettiginiz kolondaki kesme kuvveti ise V=(15+15)/5=6ton. Yani imal ettiginiz kolon da 6 ton luk bir kesme kuvveti olusabilecek.Sizin projeniz neye gore dizayn edilmişti, 5 ton kesme kuvvetine gore. Gordugunuz üzere kolon boyu kisaldigi icin artik etriyeleriniz yetersiz kaldi ve kolonunuz kesme kirilmasina ugrayacak. İste kısa kolon kavramı bu.
Esas olan projedeki kolon yuksekliklerinin yerinde de ayni sekilde imal edilmesidir.Imalatta, kolon boyunu kısaltan her tur imalattan kacinilmasi(bant pencere gibi, fazladan kiris atma gibi). Bir kolonu 1 m’ ye gore dizayn ediyorsanız ve yerinde de 1m imal ediyorsaniz kısa kolon kavramindan bahsedilemez.Korkmamiz gereken durum kolon yüksekligi degil, projedeki kolon yuksekligi ile imalattaki kolon yuksekliginin farklı olmasidir.Kısa kolon olgusu da budur zaten…
Ahmet CELIKKOLLU
Insaat Muhendisi
ESKISEHIR
İyi günler. Tşkler verdiğiniz bilgiler için. Size bir sorum olucak. Bizim statik ve mimari projemiz de bodrum, zemin ve 1. Kat 3 er metre çizildi. Fakat inşatımızı yapan inşaat mühendisi bodrum 3.10 m. , zemin kat 2.85 m. , 1. Kat ise 2.80m. yapılmış. Bunun bizim inşaatımız için ne gibi zararları olabilir . Tşkler.
Uygulama projeleri ne ise, imalatta ayni olmalidir. Kesit tesirleri, goreli ötelemeler kat/bina yuksekligi ile ilintilidir. Dolayisiyle ongorulmeyen kesit tesirleri ve otelemeler ortaya cikar.
Ahmet Bey, doğrusu aynı katta farklı yükseklik değerlerine sahip kolonlarda (3m ve 1m’lik kolonlar gibi) kısa kolon etkisinin oluştuğu ve uzun kolonlarda kırılma gözlenmediği halde kısa kolonların kırıldığı diye biliyordum,