DEPREM KUVVETİ…
Bazı mühendisler , deprem kuvvetinin yapıya dışarıdan etkiyen bir kuvvet olduğunu sanırlar.Çünkü üniversite hayatında bile deprem kuvvetini, kat hizalarından yapıya etkiterek idealize ederiz.Dolayısıyle mühendisin aklında böyle kalır.Oysa bu ögrendiğimiz şeyin adı “EŞDEĞER DEPREM KUVVETİ” dir.Bundan şunu anlamayız aslında bir kuvvet var , ama biz bunun eşdegerini alıyoruz.İşte doğru tanımlama budur.Yani bizim idealize ettiğimiz bu kuvvetin eşdegeridir.Eşdeger Deprem Kuvveti tanımı üzerinde düşünmeye deger bir tanımdır.Peki hep eşdegerini hesapladığımız bu kuvvet aslında nasıl bir kuvvettir ?
Deprem ivmesel bir harekettir.Yerdeki ivme nedenyile yapı harekete zorlanır, bazende hareket eder.Yapının bu harekete zorlanması eleman içlerinde kuvvetler doğmasına sebep olur.Düşünün alttaki zemin hareket ediyor, bina hareket etmemeye çalışıyor.Bina sukunetini korumaya çalışıyor.Yer hareket ettikçe bina yerinde durmaya çalışır dedik.İşte bu durum elemanlarda kuvvet oluşmasına neden olur.Anlayacagınız üzere deprem kuvveti dışarıdan etkimemiş, bizzat kolonda, kirişte oluşmuş bir kuvvettir.Deprem kuvvetini elemanlar kendisi üretir.
Aklımıza şöyle bir soru gelebilir :Madem deprem kuvvetini yapı üretiyor , o zaman yapacagımız sistem az deprem kuvveti oluştursun.Evet bu mümkündür.Proje mühendisliği sadece gelişigüzel taşıyıcı sistem oluşturup, analiz yapmak demek değildir.Oluşturulan taşıyıcı sistemde an az deprem kuvvetinin oluşmasını sağlamakta mühendisliğin içindedir….
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
