Deprem hesabı, deprem buyuklüğüne göre yapılmaz. Yani 7 büyüklüğündeki depreme dayanıklı bina, 8 büyüklüğündeki depreme bina projelendirilmez. Yaptığım bina 8 büyüklüğünde depreme bile dayankılıdır diyen İnşaat Mühendiside yalancıdır.Bu tür mühendislere itibar etmemek gerekir.
Deprem hesabında esas olan , hareketin ivmesidir.Siz deprem hesabınıda ivme büyüklüğüne göre yaparsınız.Zaten tasarım depremi dediğiniz şey de belli ivme değerlerine göre gözönüne alınmış yer hareketinden başka birşey değildir.(Hatırlayınız : F= m x a).Deprem hesabı sanki komplex bir hesapmışgibi görünmesine ragmen aslında durum böyle değildir.Basit bir statik hesap ile aynıdır.Siz zaten statik hesap yaparken, yapı yüklerini belirleyip yerçekime ivmesine karşı hesap yapıyorsunuz.Yani yerçekimi ivmesini yenmeye çalışıyorsunuz.Yaptığınız bu değilmi ?..Deprem hesabında da yatay bir ivme ele alıyorsunuz..Dolayısıyle çok farklı bir hesap sözkonusu değil.
İnşaat Mühendisi olarak bilinmesi gereken , deprem hesaplarımızın ivmeye göre yapılıyor oldugudur.Hatırlatmakta fayda var, buradaki ivmede yer hareketinin ivmesi değildir.Neredeki kuvveti bulacaksanız almanız gereken ivme de oranın ivmesidir.Siz yapıdaki atalet kuvvetini bulacaksınız, dolayısıyle almanız gereken ivmede yapının ivmesidir.Yer ivmesi yapıdaki ivmeyi oluşturan esas nedendir, ancak yer ivmesi ile yapı ivmesi birbirine eşit değildir.Sizin dikakte almanız gereken ise yapıda oluşan ivmedir.Eğer yapınız sıfır deplasman yapabilen sonsuz rijit bir yapı olsaydı, yer ivmesi aynı buyuklukte yapıya geçerd ve aynı ivme yapıda oluşurdu.Ancak biliyoruz ve tasarlıyoruz ki yapımız sonsuz rijit değil.Dolayıısyle yapıda yer ivmesinden farklı ivmeler oluşmakta.Dikat edin farklı ivmeler diyorum.Öyleki her katta bile oluşan ivmeler farklı.Yönetmeliklerde ise iş biraz basitleştiirlsin diye tasarım depremi denilen bir hareket tanımlanmış ve yapıda oluşan deprem çeşitli değişkenlere göre tanımlanmıştır.Bu ivme yapının tamamında oluşmuş gibi kabul edilmekte ve deprem hesabı yapılmaktadır ki bu görüş yanlış değildir.
Deprem hesabınıda geçin, siz herhangi bir etkinin sisteminizdeki hesabını yapacaksanız öncelikle dış etkinin ivmesini bilmeliisiniz.Bunu bilirseniz yada hesaplarsanız hesaplayamayacagınız tesir yoktur, dizayn edemeyeceginiz sistem yoktur.
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
