Betonarme icin degil de belkide tum sistemler icin desem baslik daha dogru olurdu. Ancak yazıyi betonarme sistemleri düşünerek yazdığimdan dolayi ve ülkemizdeki yapı stoğunun önemli bir kısmını betonarme tasiyici sistemler oluşturdugundan basligi boyle attim.Siz genel düşünebilirsiniz..
Bir taşiyıcı sistemde en önemli bölge kolon ile kirislerin birlestigi bölgedir. Bu bolgede yuk birikmesi vardir(mesnet) , farklı elemanlar arasinda yuk aktarımı vardir, kuvvetler ani olarak bu bolgede yön degistirebilirler ve bu bolgede oluşacak hasarlar yapı guvenligini tehlikeye sokabilir.
En buyuk kesit tesirleri kolon kiris birlesim bolgelerinde olusur. Tek bir malzeme ile birlesim bolgelerinin dizayni nidpeten kolay olsada betonarme gibi celik ve betonun olusturdugu kompozit bir sistemde bu bolgenin teskili biraz daha zordur.Cunku betonarmede basınc kuvvetleri beton tarafından, cekme kuvvetleride celik tarafindan alinacak sekilde dizayn yapilir. Yatay yuklerin yonüne gore bu bolgenin alt ve ust kisimlarinda olusacak kuvvetler az degildir. Mesnet momentleri dolayisiyle ozellikle birlesim bolgesinde fazla miktarda celik kullanmak gerekir. Burada dikkat edilmesi gerekli husus hem yeterli miktarda celik kullanmak hemde betonarme davranisin saglanmasidir. Uygulamada oyle durumlar gormekteyiz ki mesnet donatilari sık olmasi nedeniyle ust kisimda adeta bir celik levha gibi gorunmektedir. Yani beton kisim ondan sonra çelik levha uzerindede paspayi. Böyle bir durumda betonarme davranistan soz edilemez. Betonarme davranıs icin beton uzadıginda velik ayni miktarda uzamali celik kisaldiginda beton ayni miktarda kisalmalidir. Yani beraber bir çalisma varsa betonarme den soz edersiniz. Sık meznet donatilari celik levha olarak calisiyor kabul edebilirsiniz.farkli bir kompozit sistemden bahsedebilirsiniz.Ancak buna betonarme diyemezsiniz.
Hem proje aşamasinda hem uygulama asamasinda birlesim bolgesi dizaynina azami ozen göstermeniz gerekir. Zaten yonetmelikte bu yuzden genellemeye gidilmeden kolon kiris birlesim bolgesi detaylarinin cizimlerini paftada istemektedir. Muhendlsler ise malesef kolon aplikasyon planlarini yada doseme kalip planlarini duzenlemekte gosterdikleri ozeni birlesim bolgesi detaylarinda gostermemektedir. Bu detaylari cizim paftasinin sonuna yer dolsun diye dikkatsizce atmaktadirlar. Hatta bazen pafta uzamasin diye bu cizimlerin bir kisminida çizim paftalarından cıkarmaktadirlar. Oysa doseme kalip planlarindanda kolon aplikasyon planlarindan da birlesim bolgesi detaylari onemlidir. Bazen kolon kiris birlesim detaylarina bakildiginda simsiyah bir bolge gorulur. Yani bolgede celik bir levha olusmustur. Donatilari saymadan ayrintili incelemeden bile sadece cizime bakilarak bolge hakkinda fikir elde edilebilir. Oysa cogu muhendis bakmaz buna. Birde ruhsat veren kurumla, proje debetcileriyle pazarlik yapar. Sadece alt kat birlexim bolgeleri olsun, her kattan 3 tane olsun vb diye. Hayir kardesim tum katlarda tum birlezim bolgeleri her iki yonde istisnasiz belli olcekte cizim paftasinda gorulecek.Gerekirse kolon aplikasyonlarda genellemeye gideceksiniz ancak amA birlesim bolgesi detayinda genellemeye gitmeyeceksiniz.
Umarim muhendisler kolon kiris birlesim bolgesi detaylarina gereken ozeni gostermeye baslarlar.Bir yapinin guvenligi kolon kiris birlesim bolgesinin dayanimi ile ilgilidir.Siz hic ortadan bolunmus bir kiris nedeniyle yikilan bina gordunuzmu ? Deprem de hasar goren binalara yada bunlarin fotograflarina bir bakin .En buyuk hasarlar nerde olusmus ? Acaba neden ? Bir duşünün bakalım…
Ahmet CELIKKOLLU
INSAAT MUHENDISI
ESKISEHIR
0.5.4.1.9.7.3.0.1.5.1
