
Asmolen Döşemeli Sistemlerde ”R” Katsayısı

Bazı akademisyenler de dahil olmak üzere bazı mühendisler asmolen döşemeli sistemlerin süneklik düzeyi normal sistem olarak düşünülmesi gerektiğini, asmolen döşemeli sistemlerin süneklik düzeyi yüksek olarak kabul edilemeyeceğini söyler. Kaynak olarak da TDY2007 yi gösterirler.
Bu düşünce ve yorum tamamen yanlıştır.Yapı davranış katsayısı dediğimiz R katsayısı sadece döşeme çeşidine göre belirlenen bir indis değildir.Asmolen döşemeli sistemler süneklik düzeyi yüksek olarak dizayn edilebilir.Dolayısıyle süneklik düzeyi yüksek sistemler için verilen R katsayısıda rahatlıkla kullanılabilir.Asmolen döşemeli sistemlerde genelde yatık kiriş kullanılmasının süneklik düzeyinin yüksek olmasını engelleyici bir etkisi yoktur.Düşük yüksekliğe sahip kirişlerlede süneklik düzeyi yüksek sistem oluşturulabilir.
Mühendis şunu bilmelidir:Asmolen sistemler korkulacak sistemler değildir.Asmolen sistemler öcü değildir.Yeterki gerekli özeni gösterelim.
Asmolen döşemeli yüksek sünek bir sistem yapmak istediğimizde, iki önemli hususa dikkat etmek gerekir.Aslına bakarsanız dahada genelleştirelim şöyle diyelim:Süneklik düzeyi yüksek sistem yapmak istediğimizde iki önemli hususa dikkat etmek gerekir.Birinci husus, tüm birleşimlerde kolon kiriş kesme güvenlik kontrolerinin yapılmış olması ve gerekli sınır şartlarının sağlanmış olması, ikinci hususda güçlü kolon kontrollerinin sağlanmış olmasıdır.Bu iki kontrolü yapıp gerekli kriterleri sağlamışsanız, asmolen döşemeli sistemlerde süneklik düzeyi yüksek olarak dizayn edilmiş olur ve süneklik düzeyi yüksek sistemler için verilmiş R katsayısı kullanılabilir.Yukarıda bahsedilen iki husus sağlanmamışsa döşemeniz ne olursa olsun(klasik, asmolen, kaset…) sistem süneklik düzeyi normaldir.
TDY2007 madde .25.1.4 bu iki husus sağlanmadığında asmolen sistemlerin süneklik düzeyi normal kabul edilecegini söyler.TDY2007 nin 2.5.1.4 maddesinde:
“………………dişli ve kaset döşemeli betonarme sistemler süneklik düzeyi normal sistemler olarak göz önüne alınacaktır” der.Bazı mühendisler bu ifadeyi yönetmelikden cımbızla çeker ve asmolen döşemeli sistemlerin normal sünek olması gerektiğini savunur.
Bu durum şuna benzer:
Kur’an da “namaz kılmayın “ der.Ama devamını okursanız hangi hallerde namaz kılmamanız gerektiği anlatılır.2.5.1.4 maddesindeki nokta nokta olan kıısmlarda okunursa güçlü kolon ve kolon kiriş kesme güvenliğinin sağlanmadığı durumlarda asmolen sistemlerin süneklik düzeyi normal sistem olarak kabul edilmesi gerektiği belirtilir.
Sonuç olarak Asmolen döşemeli sistemler süneklik düzeyi yüksek kabul edilip ilgili R katsayısı kullanılabilir.
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
Ahmet Hocam yeni yönetmelikte asmolen sistemler perdesiz tasarlanamaz diye bir yorum var … maddeye tam hakim değilim ama asmolen sistemlerin yüksek sünek tasarlanması yasaklanmış sanki.. yorumunuz nedir ?
Merhaba
Taslak TBDY2017 ye göre, asmolen dosemeli sistemler, perde kullanilmadigi takdirde suneklik duzeyi sınırlı kabul edilmistir, yani simdiki yonetmelige gore süneklik duzeyi normal sistem. Dolayisiyle yuksek sunek tasiyici sistemin zorunlu oldugu yerlerde, perdesiz bu sistemler uygulanamayacak. Ayrica TBDY2017 asmolen sistemlerin, deprem ivmesi kucuk olan yerlerde(nispeten deprem tehlikesi az) kullanilmasina izin vermistir. TBDY2017 asmolen dosemeli sistemleri yadaklamamasina ragmen oldukca sinırlandırmıştır.