Asmolen Döşeme Tipi Binaların Türkiye Sektöründeki Yeri ve Deprem Davranışları

1
2316

Türkiye deprem kuşağında olan bir ülkedir.Türkiye’nin nüfus yoğunluğu olan bölgeler genelde 1.2 derece deprem bölgelerinde yoğunlaşmıştır..Bu sebepden dolayı 1.2.deprem derecesinde yapılacak olan yapılar önem taşımaktadır. Proje, denetim ve imalat gibi hassas olan bu konuların her noktası ayrı ayrı mercek altına alınmalıdır.

AVM yada Residance adı altında lüks yapılar genelde şehir merkezinde yapılmaktadır.Yapı önemi olan bu tür yapılar döşeme altının düz ve bölme duvarsız talep doğrultusunda proje çözümüne gidilmektedir.. Hatta kat yüksekliğininde diğer yapılara göre yüksek yapılması özelikle zemin katları zayıflattığı gibi yumuşak kattıda oluşturmaktadır. Deprem kuvvetlerinden maalesef bu bölgeler etkilenmektedir.

Bu tür yapılaşmalara meslek dalında asmolen yapı denilmektedir. Asmolen yapılar Almanya patentlidir. Ülkemizde ilk asmolen yapılaşmalar Almanya tarafından yapılmıştır. Almanya deprem bölgesinde olmadığında kolay yapılaşma modeli olduğu için Almanya’da talep görmektedir.(E.karaesmen)Asmolen yapılar kalıp işçiliği hafif olması ve diğer etmenlerle beraber ülkemizdede artık yerini almaktadır.

Son yıllarda artan asmolen tipi yapıların ,deprem sonrası incelendiğinde vahim olduğu gözlenilmiştir. Özelikle Van depremi tüm gerçeği ortaya koymuştur. Daha öncede 1967 yılında Venezuella depreminde asmolen tipi yapılar çok hasar görmüştür. Üstelik bu Venezuella depremin merkez üssü asmolen yapılardan çok uzaktadır.

Van depreminden sonra asmolen yapıları Yıldız Teknik Üniversitesi, Diyarbakır İnşaat mühendisler odası ve Fırat üniversitesi yaptıkları çalışmalar sonrası incelemişlerdir., Asmolen yapıların deprem davranışlarını yukarıdaki resimleri sizlerle paylaşmaktayız.
Şimdi bu çalışmada asmolen döşeme yapının deprem davranışını göreceğiz. Bu amaçla iki tür yapımız olsun.Z+7 ve Z+11 katlı aynı kare planlı(19mt.x19mt.) bir yapı çözümleyelim. Modellemimizi SAP 2000 yapı analiz programında Mod birleştirme Yöntem kullanarak çözelim. Deprem bölgesi 1.ve 2.derece ,Zemin sınıfı Z-3,bina önem katsayısı 1 olarak modelleyelim. Asmolen dolgu malzemesi olarakda köpük kullanalım.
Prof.Dr.Zekai Celep hocanın kaynaklarından yararlanacak olursak

Sistemleri kodlayacak olursakda;
REF.SİS.(Refarans Sistemli klasik çerçeve çözüm.)
TAS.(Tüm katlar döşemeleri asmolen döşeme)
BAS.(Birer kat atlamak suretiyle ara kat döşemeleri asmolen döşeme)
ZAS(Sadece Zemin kat asmolen döşeme)
SAS (Son kat asmolen döşeme)
Bu modellemeler sonucu analizler şu şekilde oluşarak göreli kat ötelenmeleri,deprem bölgesine göre sınıflandırılarak grafiklere aktarılmıştır.


Sonuç;

Asmolen yapının dolgu malzemesi döşemenin taşıma gücü açısından hiçbir katkısı yoktur. Asmolen yapı kalıp maliyetini düşürmek, ısı-ses yalıtımını artırmak, Sıva masraflarını azaltmak gibi avantajları vardır.
Dez avantajı ise ;Deprem açısından kötü davranış göstermek(resim ve grafiklerde görülüyor.),dolgu malzemesi ek maliyet getirmek, Döşeme ağırlığını atrırmak, Döşemede donatı miktarını artırmak , Dolgu malzemesinin yangın yönetmeliğine uygun olduğu takdirde ekonomik açıdan ağır bütçe olması gibi ciddi dez avantajları görülmektedir..
Betonarme acısından bakılacak olursa en fazla deplasmanın tüm kat döşemeleri asmolen olan sistemlerde meydana geldiği özelikle ara katlarda bu farkın daha belirgin olduğu,
Ara kat döşemeleri asmolen yapılan sistemlerin deplasmanlarının ,zemin ve son katları asmolen yapılan sistemlerden daha fazla olduğu,
Rijitliği az olan bu kirişler nedeniyle depremde katlar arası yatay ötelenme çok büyümekte ve kolonlara çok büyük ikinci mertebe momentleri aktarmakta olduğu,
Kat sayısı attıkça asmolen döşemeli sistemlerin refarans sistemlere göre(klasik çerçeve) daha fazla deplasman yaptığı,
1.derece deprem bölgesinin deplasman oranını çok artırdığı,
Ağır dolgu malzemesinin deplasman oranının artırdığı tespit edilmiş ve incelenmiştir.
Asmolen döşemelerin deprem bölgelerinde yapılması durumunda,deprem perdesi gibi deplasman azaltıcı,ek tedbirlerin alınması ve hafif dolgu malzemesinin kullanılması halinde asmolen yapı biraz olsun rahatlıyacakdır.
Güvenli, sağlıklı yapılar için bu yazıyı okuduğunuz için teşekkürederim.

Ahmet Özürün
İnşaat Mühendisi
21.08.2014

Kaynaklar;
Prof.Dr.Zekai Celep (Betonarme Yapılar),
Diyarbakır İnşaat Mühendisler odası (Makale),
Yrd.Doç.Dr.Kürşat Esat Alyamaç( Makale)
Yıldız Teknik Üniversitesi 100.yıl Kongre notları

Linkback: http://www.medeniyetmuhendisleri.com/makaleler-tezler/asmolen-doseme-tipi-binalarin-turkiye-insaat-sektorunde-ki-yeri-ve-deprem-dav-t517.0.html

1 Yorum

  1. Çok faydalı sunum olmuş. Bende yüksek lisans tezimde bu konuyu çalışmıştım. Çok benzer sonuçlar elde ettik.

    Tez konum “Dişli döşemeli ve geniş kirişli betonarme binaların deprem performansları üzerine sayısal incelemeler”

    Konuyla ilgilenen arkadaşlar varsa “https://tez.yok.gov.tr/” adresinden incelemesini öneririm.

    Tezimde incelediğim binaların ışığı altında aşağıdaki sonuçları elde ettik.

    *Dişli döşemeli ve geniş kirişli yapılar özellikle yüksek katlı ve perdesiz olarak tasarlandığında yeterli deprem performansı sağlanamamakla birlikte önemli stabilite problemleri oluşabilmektedir.

    *Diğer bir sorun ise perde miktarının az olduğu yüksek katlı yapılarda da yeterli deprem performansı sağlanamayabilmekedir.

    Saygılarımla…

    İlhan GÜNGÖR
    İnşaat Yük. Müh.

CEVAP VER

Lütfen yorumunuzu giriniz!
Lütfen isminizi buraya giriniz

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.