ASMOLEN DÖŞEME – DİŞLİ DÖŞEME
Birbirine paralel olacak şekilde, normal kirişlere nazarana daha küçük boyutta olan bir sürü kiriş döşeme oluşturmaktada kullamılır.Bu küçük kirişcikler yanyana sık olarak yerleştirilebilirler.Sonrada üzerlerine ince bir beton atılır.Bu küçük kirişcikler kolonlara değil kenarlardaki kirişlere sabitlenir.
Çoğu mühendis asmolen döşeme ile dişli döşeme tanımını aynı sanır ve bu şekilde kullanırlar.Haksızda değildir.Zaten dişli döşeme ile asmolen döşeme arasında önemsiz bir ayrıntıdan başka bir fark yoktur.Döşeme yerine geçen küçük kirişcikleri attıktan sonra alttan baktığınızda sarkan küçük kirişleri diş şeklinde görürsünüz.İşte bu döşeme dişli döşeme dir.Bazı durumlarda tam düz bir alan elde etmek için kiriş aralarına ayrıca asmolen denilen dolgu malzemeleri konur.Bu durumda alttan baktığınız diş görmezsınız tam duz bir satıh görürsünüz.İşte bu döşemelerde asmolen döşemelerdir.Asmolenin taşıyıcı özelliği yoktur.Hesaplamalarda sadece yük olarak sisteme girmeniz yeterlidir.
Asmolen yada dişli döşemeler buyuk döşeme açıklıklarını geçmek amacıyle kullanılabilecegi birtakım estetik durumlar içinde kullanılabilir.Estetik amaçlı kullanımlar genelde kiriş sarkmalarının görünmemesi amacıyle düz satıh elde etmek amacıyle kullanılır.
Dişler bir doğrultuda düzenlenebileceği gibi, iki doğrultudada düzenlenebilir.Eğer döşemeniz çok buyuk ise yük aktarımını her iki yöne yaymak amacıyle iki yönlü dişli döşeme kullanılabilir.Bu döşemeler yapılırken, altında duvar lmayan kirişler yatık yapılır.Yani dişli (asmolen) döşeme kalınlığı kadar yapılır.Böylece tam düz bir satıh elde edilir ve kiriş sarkmaları görülmez.Ancak altında duvar olan kirişler mutlaka normal boyutlarda yapılmalıdır.
Dişli yada asmolen döşemeleri dizayn ederken mühendiz birkaç hususu aklından çıkarmamalıdır.Bunlardan biri dişler arasında kullanılan dolgu malzemesinin mumkun mertebe hafif malzemeden seçilmesidir.Bu durum yapıda oluşacak deprem kuvvetinin daha az oluşmasını sağlayacaktır.Bilyorsunuz deprem dışarıdan yapıya etkiyen bir kuvvet değil, bizzat yapının agırlıgı ile orantılı olacak şekilde yapının kendidoğurduğu bir kuvvettir.Ne kadar az ağırlık o kadar az deprem kuvveti…Bu unutulmamalıdır.
Unutulmaması gereken bir diğer konuda asmolen döşemelerin kirişsiz döşeme olmadığı durumudur.Kirişlerin görülmeyecek şekilde imal edilmesi kirişsiz sistem olduğu anlamına gelmez.Eğer yatıkda olsa siz çerçeve kirişlerinizde kolon kiriş kesme güvenliklerini sağlayabiliyorsanız, güçlü kolon kontrollerini saglayabiliyorsanız dişli döşeme sistemlerinide yüksek sünek olarak planlayabilirsiniz.Bu şartlarda her deprem bölgesindede kullanmanız mumkundur.
Önemli bir konuda , döşeme rijitliklerin nispeten buyuk olmasından, yatık kirişlerin rijitliklerinin nispeten küçük olmasından dolayı bu sistemlerde ötelemeler biraz fazla olur.Muhendis daha planlama aşamasında bunu öngörmelidir.Bu bağlamda dişli döşeme(asmolen) sistemlerde kolon ebatlarınız biraz daha iri olmalıdır.Mümkünsede ötelemelerin kısıtlanması amacıyle yapı dıs kısımlarına perde ilaveleri düşünülebilir.Ancak illa perde ilavesi yapılması gibi bir durumda söz konusu değildir.
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
