TBDY taslak olarak yayımlandı.TBDY=Türkiye Bina Deprem Yönetmeliği nin kısaltılmış hali.Zemin ve Temeller kısmı , 2007 yönetmeliğine göre oldukça genişletilmiş olarak yeni yönetmelikde yer almakta .Halihazırda taslak yönetmelikde 16.bölüm olarak görünüyor ancak, son halinde tabiiki degişmesi mumkun. Yönetmelik yürürlüğe girdiğinde, yeni yapılacak binaların yanısıra performansa sokulacak, güçlendirilecek binalar içinde gerekli zemin araştırmalarının kapsamı, sınıf ve parametrelerinin belirlenmesi, hatta bodrum perdelerinin yani toprak altında kalan perdelerin deprem altında tasarımı bilebu bölüme göre yapılacak.Yine bu bölümde sıvılaşma analizinin de basitçe nasıl yapılacagı anlatılmaktaİstinat yapılarının tasarım ilkeleride bölüm içerisinde.Bölüm sonuna konulan ekler kısmını benimsedim.Gerçekten muhendislere yol gösterici.Ek kısımlarda sondaj yerlerinin nasıl seçileceginden tutunda derinliklerin belirlenmesine kadar şartlar belirtilmiş.Artık herkes kafasına göre sondaj yapamayacak.Eklerden bir başkası ise son derece basit bir sıvılaşma analizinin nasıl yapılacagını anlatmakta.Bu konu SPT esaslı olarak düşünülmüş.SPT düzeltmeleri dahi formulize edilmiş, SPT lerin dane içeriğine göre nasıl düzeltilecegide belirtilmiş.Bu bilgiler dahilinde muhendis sıvılaşma direncini hesaplayabiliyor.Kazıklı temellerde bu bölümün konuları içinde
TBDY yerel zemin sınıflarını artırmış.İyide olmuş.Türkiye 6 yerel zemin sınıfına ayrılmış.Tüm Türkiyedeki herhangi bir parsel mutlaka bu 6 sınıftan bırıyle tanımlanabilmekte. ZA sınıfı Türkiyedeki en iyi zemini temsil ediyor.Sağlam ve sert kayalar bu sınıfa girmekte.ZB sınıfı ise biraz ayrışmış kayalar için düşünülmüş.ZC sınıfı ise çok çatlaklı zayıf kayaları ve çok sıkı kum çakılı kapsamakta.ZD sınıfı orta sıkı kum çakıl yada çok katı killer için düşünülmüş.ZE ise geşek zeminler için düşünülmüş sorunlu zeminleri içermekte.Bu sınıfların haricinde ZF sınıfı <eminlerde ise mutlaka araştırılma yapılması gerekmekte.Bu araştırmalar klasik sondaj değil, özel araştırmalar.Mesela deprem etkisinde çökme riski olan zeminler, şişme potansiyeli çok yüksek olan kalın kil tabakaları bu sınıfta.Bu sınıflamalar için kayma dalgası hızları, spt sayılarından yararlanılmış.
Halen yürürlükte olan yönetmeliğimizdeki aynı bölüme göre daha kapsamlı hazırlanan bu bölüm nispeten standartları saglamış.Halen yürürlükte olan yönetmelikde belirsizlikler mevcuttu.En basitinden sıvılaşma analizi bile ilgili muhendisin insiyatifine bırakılmıştı.Sondaj sayısı bile açık değildi.
Yaklaşık 400 sayfalık bir yönetmelik oldugu düşünülürse TBDY hakkında daha yüzlerce yazı yazacagız. Ancak hacimli olması sizi korkutmasın.Aslında yapılan şey herşeyin bir kitapta toplanmasından ibaret.Birtakım hesapları başka kaynaklardan yapacagımıza artık bu yönetmelikden yararlanmamız mumkun olacak.Bir o kaynaga git bir bu kaynaga git eziyetinden de kurtulacagız.Halen yurulukte ılan TDY2007 ye hakim olan muhendisler fazla zorlanmaz.Kolayca anlayabilir dusuncesindeyim.Ancak yururlukteki yönetmeliği hazmetmeyen muhendisler için pek kolay bır yönetmelik değil.
Ahmet ÇELİKKOLLU
İnşaat Mühendisi
ESKİŞEHİR
