Yururlukte yonetmeligimiz suneklik duzeyi yüksek, suneklik duzeyi normal ve karma sistemlerden bahsetmekte. Taslak TBDY2016 ise suneklik duzeyi yuksek, suneklik duzeyi sınırlı be karma sistemlerden bahsetmekte.Dikkat edilecegi uzere bir isimlendirme değişikligi var.Suneklik duzeyi normal yerine , suneklik duzeyi sınirlı kavramı yeni yonetmelikde kullanilacak.
Secilen suneklik duzeyine gore , deprem bolgelerine gore yönetmeligimizde deprem yüku azaltma katsayılari belirtilmis .Once tasiyıcı sistem davranıs katsayisını seciyorsunuz, buradanda deprem yuku azaltma katsayısına ulasıyorsunuz( Ra ve R ). Suneklik duzeyinin yuksek olması demek deprem enerjisinin çok buyuk bir kısmınin dayanimla değil de şekil değiştirmelerle tüketilmesi anlamina gelmekte. Cunku suneklik duzeyi yuksek sistemler buyuk sekil değiştirme özelligine sahiptirler.Tabii dayanim kaybina uğramadan.Eger şekil değiştirme, dayanim kaybina sebep oluyorsa, bunun adı süneklik falan değildir.Suneklikten bahsetmeniz için sekil değiştirmenin dayanım kaybi olmadan gercekleşmesi gerekir.
Tabanda oluşan toplam kesme kuvveti 100 ton olan(toplam deprem kuvveti 100 ton) , R=8 suneklik duzeyi yuksek bir sistem dizayn ederseniz ,deprem kuvvetinin 100/8=12.5 ton luk kismının dayanımla karsilanacagini ,geri kalan 100-12.5=87.5 tonluk kısmınında şekil degistirme ile karşilanacağını düşünmüssunuzdur demektir.Bu baglamda yonetmeliklerde R katsayilari mevcuttur.Ancak siz bilmelisinizki yonetmelikteki bu katsayilar azami katsayilardır.Yani sadece R katsayisina bakarak suneklik duzeyini ablayamayabilirsiniz.Mesela cerceveli betonarme bir sistemde , yuksek sunek için R=8 katsayısı verilmektedir.Muhendiste genelde bunu kullanir.Ancak muhendis R=7, R=6, R=5,R=4 , R=3 ,R=2 ,R=1 kullanarakda yuksek sunek bir betonarme cerceve oluşturabilir.Bu muhendisin deprem enerjisini be kadarlik bir kismini sekil degistirme ile karsilayacagi ile ilgilidir.Ancak muhendis boyle bir sistemde R=9 kullanamaz.8 rakami kullanilabilecek azami rakamdır….
Ahmet CELIKKOLLU
Insaat Muhendisi
ESKISEHIR
05 4 1 9 73 01 5 1
Teşekkür ederim Ahmet bey çok açıklayıcı olmuş..